Rusya, İspanya'nın "kaosa sürüklenen bir ülke" olduğu söylentisini körüklemek için felaketi fırsat bildi.

Rusya yanlısı propaganda ekosistemi, geçen yıl 29 Ekim'de Valensiya Topluluğu'nu kasıp kavuran kuraklıktan yararlanarak İspanya'ya karşı bir dezenformasyon kampanyası başlattı ve Pedro Sánchez hükümetinin Ukrayna'ya yardım etmeye devam etmek için kamu fonlarını kullandığı, ancak yıkıcı soğuk hava dalgasının etkilediği bölgelerdeki "gerçek yardım ihtiyacını" ele almadığı "kaos içindeki" bir ülke imajı çizdi. La Vanguardia'nın erişebildiği son Ulusal Güvenlik raporunda da bu durum ortaya çıkıyor. Raporda, Rusya Federasyonu'nun İspanya'ya yönelik hibrit tehditlerin başlıca kaynağı olduğu, "önceden var olan toplumsal ve siyasal bölünmeleri artırmayı" amaçlayan bilgilendirici çatışma kampanyalarının yoğunlaştığı belirtiliyor.

Milli Güvenlik Kurulu'nun 24 Nisan'daki toplantısında onaylanan raporda, risk haritasında ulusal güvenliğe yönelik en üst sırada yer alan iki tehdit olarak siber güvenlik zaafiyeti ve dezenformasyon kampanyaları sıralanıyor.

Ulusal güvenlik konularındaki en yüksek organ olan Kremlin, yalnızca hükümetin Ukrayna'ya verdiği destekle ilgili değil, aynı zamanda İspanya'nın Avrupa Birliği ve NATO üyeliğiyle ilgili kamuoyu tartışmalarını da manipüle etmek amacıyla fırsatçı bir şekilde dezenformasyon kampanyalarını sürdürdüğünü ileri sürüyor.

Kremlin yanlısı aktivistler tarafından istismar edilen iki olay Avrupa Parlamentosu seçimleri ve Dana'nın neden olduğu seller

Henüz kamuoyuna açıklanmayan 304 sayfalık belgede, demokratik meşruiyeti aşındıran karmaşayı yaratan temel olaylar olarak seçim süreçleri ve doğal afetler gösteriliyor. Raporun odaklandığı 2024 yılında ise iki önemli olay Kremlin yanlısı aktivistler tarafından istismar edildi: Avrupa Parlamentosu seçimleri ve Dana sel felaketi.

Avrupa seçimleri öncesindeki haftalarda, Rus manipülasyonu ve müdahalesine ilişkin elliye yakın örnek tespit edildi; bunların en yoğun olduğu dönem 6-9 Haziran oldu ve seçimlerden sonra bile devam etti.

Raporda anlatıldığı üzere, gözlemlenen operasyonel örüntü, demokratik sürecin bütünlüğüne yönelik saldırılar, yolsuzluk veya kurumsal etkisizlik suçlamaları ve seçim sistemine olan güvensizliğin teşvik edilmesinden oluşuyordu. Oylamadan bir gün önce siber saldırılarda artış tespit edildi ancak Rusya yanlısı çevreler seçim sonrasında da sonuçlara olan "güveni baltalamak" için çaba sarf etti.

İç Güvenlik Bakanlığı ayrıca Kremlin'in AB içinde ve dışında, Moldova, Romanya ve Gürcistan gibi diğer ülkelerin seçim süreçlerini "giderek daha doğrudan" etkilemek için dezenformasyon kampanyaları yürüttüğünü iddia ediyor. Bu amaçla, bu ülkelerin AB'ye katılmasını veya Romanya örneğinde olduğu gibi AB'den ayrılmasını engellemek için "hibrit cephaneliğindeki her türlü aracı" kullanmıştır.

DANA örneğinde, İç Güvenlik Bakanlığı, Kremlin yanlısı dezenformasyon ağının, sosyal medyadaki anlatıları "fırsatçı bir şekilde" güçlendirdiğini ve uyarlayarak vatandaşların kamu kurumlarına olan güvensizliğini "teşvik ettiğini" belirtiyor.

Sosyal medya, belirli aldatmacalara özel olarak değinmese de o günlerde yanlış bilgilerle doluydu: Hükümetin üç ay içinde geri ödenmesi gereken 6.000 avroluk yardım sağladığını iddia eden aldatmacadan (Moncloa bunu yalanlamak zorunda kalmıştı), yardımların Valensiya yerine Ukrayna ve Gazze'ye tahsis edildiğini iddia eden bağlamından koparılmış viral mesajlara, Kızılhaç ve Caritas gibi vatandaş bağışlarından kâr elde ettikleri iddiasıyla haksız yere suçlanan örgütlere karşı başlatılan benzeri görülmemiş kampanyalara kadar.

Rus dezenformasyonunda önemli değişiklikler AB yaptırımlarını aşmak ve anlatıların daha fazla yayılmasını sağlamak için yeni model

Cumhurbaşkanlığına yardımcı olan kurum, Rus dezenformasyonunun önemli değişikliklere uğradığı uyarısında bulunuyor. Ukrayna'nın işgalinden önce, anlatıların planlanması, yönlendirilmesi ve yayılması büyük ölçüde Rus devlet kurumları ve medya kuruluşları aracılığıyla gerçekleştiriliyordu; ancak Kremlin, Avrupa Birliği yaptırımlarının etkisini aşmak ve anlatılarının daha fazla nüfuz etmesini ve yayılmasını sağlamak için bu modeli geliştirdi.

Kampanyalar, kaynağına kadar izlenmesi daha zor olan, daha karmaşık bir işleyiş biçimine sahip, alışılmadık kanallara taşındı. Bunlardan biri de İspanyolca konuşan kitleye yönelik, Rus yanlısı internet sitelerinin bir araya geldiği Kombat Portal ağı. Amacı, Avrupa'da Ukrayna'ya verilen destek konusunda bölünme yaratmayı amaçlayan dezenformasyon yaymak ve ideal olarak Rus bakış açısıyla yakınlaşmayı teşvik etmektir. Sahte Cephe olarak bilinen Rusya yanlısı bir dezenformasyon ağı da tespit edildi. Raporda, en az 23 internet sitesinden oluştuğu ve bunların Rus hükümetiyle hiçbir bağlantısı olmadığı belirtilirken, bunların uydurulmuş içeriklerinin Kremlin ekosistemi tarafından, İspanya da dahil olmak üzere Batı ülkelerindeki hedef kitlelere ulaşmak için kullanıldığı uyarısı yapılıyor.

İç Güvenlik Bakanlığı Rusya'nın vekalet yoluyla casusluğunun arttığına dair uyarı

Rusya'nın adı, raporun dezenformasyon bölümünde öylece yer almıyor. Ayrıca casusluk ve dış müdahale alanında özel bir öneme sahip olduğu, bazı yabancı istihbarat servislerinin faaliyetlerinin İspanya için "ana tehditlerden" biri olmaya devam ettiği vurgulanıyor. Özellikle, "Ukrayna'ya yardım ulaştırılmasını engellemeye ve bu ülkeye desteğin devam etmesinin mantıklı olup olmadığı konusunda şüphe yaratmaya" odaklanan Rus istihbarat servisleri. Bu faaliyetin, sosyal medya veya anlık mesajlaşma uygulamaları aracılığıyla işe alınan, eğitilen ve koordine edilen, hizmet dışındaki kişiler olan "vekiller" aracılığıyla gerçekleştirildiği iddia ediliyor.

Ulusal İstihbarat Merkezi'nin (CNI) verilerine göre, hükümetin Ukrayna'nın işgali sonrasında çok sayıda Rus diplomatını sınır dışı ettiği 2022 yılında yabancı istihbarat servislerinin faaliyet endeksi önemli ölçüde düşerken, 2024 yılında yeniden yükselerek savaş öncesi seviyelere ulaştı.

Raporda, casusluğun öncelikli hedeflerinin kamu kurumları olduğu, ancak savunmayla ilgili şirketler ve kamu kuruluşlarının özel ilgi odağı olduğu belirtiliyor.